Current Affairs | चालू घडामोडी | 15 AUG 2025
1) १५ ऑगस्ट दिनविशेष
१.१) १५ ऑगस्ट १९४७ = भारताचा ७९ वा स्वातंत्र्य दिन
१.२) १५ ऑगस्ट १९६९ = इस्रो ची स्थापना
- मुख्यालय = बेंगळुरू
१.३) १८६२: मद्रास उच्च न्यायालयाची स्थापना झाली
१.४) १९४७: पं. नेहरू भारताचे पहिले पंतप्रधान झाले
१.५) १९४७: मुहम्मद अली जिना पाकिस्तानचे पहिले गव्हर्नर जनरल बनले
१.६) १७६९: फ्रान्सचा सम्राट नेपोलिअन बोनापार्ट यांचा जन्म.
१.७) १८७२: क्रांतिकारक, तत्त्वचिंतक योगी अरविंद घोष यांचा जन्म
१.८) १९७५: बांगला देशचे संस्थापक राष्ट्राध्यक्ष शेख मुजीबूर रहमान यांचे निधन
2) भारताचा स्वातंत्र्याचा प्रवास – एका दृष्टिक्षेपात
- 1857 – पहिला स्वातंत्र्य संग्राम, झाशीची राणी लक्ष्मीबाई, मंगल पांडे यांचा पराक्रम
- 1905 – स्वदेशी चळवळीला प्रारंभ
- 1885 – भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेस स्थापन, संघटित लढ्याची सुरुवात
- 1920-22 – महात्मा गांधींचे असहकार आंदोलन – अहिंसा व सत्याग्रहाचा प्रभावी वापर
- 1930 – मिठाचा सत्याग्रह, दांडी यात्रा – ब्रिटिश सत्तेला उघड आव्हान
- 1942 – ‘भारत छोडो’ आंदोलन – “करेंगे या मरेंगे”चा निर्धार
- अनेक क्रांतिकारकांचे बलिदान – भगतसिंग, सुखदेव, राजगुरु, नेताजी सुभाषचंद्र बोस यांचे साहस
- 1947 – अखंड संघर्ष, लोकशक्ती आणि जागतिक परिस्थितीमुळे ब्रिटिशांचा माघार
- 15 ऑगस्ट 1947 – भारत स्वतंत्र झाला 🎉
“स्वातंत्र्य हे आपल्याला मिळालेलं नाही, तर रक्ताच्या थेंबांनी विकत घेतलेलं आहे.”
3) आजचा दिवस – ISRO स्थापना दिन
- 15 ऑगस्ट 1969 – भारताने अंतराळ विज्ञानात नवे युग सुरू केले.
आजच्याच दिवशी स्थापन झाले भारतीय अंतराळ संशोधन संस्था (ISRO) - स्थापनेचा उद्देश –
- भारतातील उपग्रह तंत्रज्ञान, अवकाश संशोधन आणि विज्ञानाचा विकास स्वदेशी पातळीवर करणे.
- महत्वाची यशे –
- चांद्रयान मोहिमा
- मंगळयान – जगातील सर्वात स्वस्त मंगळ मोहिम
- PSLV व GSLV रॉकेट्स
- शेकडो उपग्रह प्रक्षेपण
- आज ISRO ही जगातील अग्रगण्य अवकाश संस्था आहे – “Made in India” चा अभिमान! 🇮🇳
4) ISRO-च्या ताज्या मोहिमांचा थोडक्यात आढावा
- NISAR (NASA-ISRO Synthetic Aperture Radar) – भूसर्वेक्षण
- ३० जुलै २०२५ रोजी GSLV-F16 रॉकेटने यशस्वीरित्या प्रक्षेपित केले. हे पहिले सौर-समक्रमित ध्रुवीय कक्षा (Sun-Synchronous Polar Orbit) मिशन आहे.
- हे उपग्रह पृथ्वीवरील बदल, हवामान, वनीकरण व टेक्टॉनिक हालचाली नोंदवेल.
- GSLV-F15 / NVS-02 – भारतीय १०० वा लॉन्च
- २९ जानेवारी २०२५ रोजी ISRO ने १०० वा रॉकेट लॉन्च साजरा केला – GSLV-F15 ने NVS-02 नेव्हिगेशन उपग्रह कक्षा प्रविष्ट केला.
- POEM-4 – इन-ऑर्बिट प्रयोग
- ३० डिसेंबर २०२४ रोजी PSLV-C60 सोबत Space Orbital Experimental Module (POEM-4) पाठवले गेले.
- या उपग्रहाने २४ प्रयोग सतत केले, ज्यात Robotic Manipulator (RRM-TD) आणि Debris Capture रोबोट समाविष्ट होते – अंतराळातील कचरा नियंत्रणासाठी.
- Ladakh Human Analogue Mission – अंतराळातील जीवनाचा अभ्यास
- नवंबर २०२४ पासून सुरु झालेली भारताची पहिली मानव-समान (analog) मिशन. अडकलेल्या परिस्थितीमध्ये, चंद्र व मंगळ मोहिमांसाठी मानव शरीरशास्त्र व मानसिक तणाव अभ्यासले जातात.
- Solid Rocket Motor – Kalam-1200
- श्रीहरिकोटामध्ये (SDSC-SHAR) कडून Kalam-1200 ठोस इंधन रॉकेट मोटरचा पहिला स्थिर-टेस्ट यशस्वी झाला. हे भारताच्या अंतराळ-स्वावलंबनात एक महत्त्वाचा टप्पा आहे.
5) भारताचा सोलर यशाचा नवा टप्पा!
- भारताने 100 GW Solar PV Module Manufacturing Capacity गाठून इतिहास रचला आहे!
- 2014 मध्ये केवळ 2.3 GW पासून आज 100 GW – ही झेप PLI Scheme व #AtmanirbharBharat च्या बळावर.
- Highlights:
- 2030 पर्यंत 500 GW non-fossil ऊर्जा लक्ष्याकडे वाटचाल
- उत्पादक संख्या: 21 → 100
- उद्योग युनिट्स: 123
6) नवा प्राप्तिकर कायदा – अधिक सुलभ व पारदर्शक
- लोकसभेची मंजुरी – केंद्राचे नवे प्राप्तिकर विधेयक पारित; सहा दशके जुनी कररचना सुधारित.
- SIMPLE तत्त्वे – सुव्यवस्थित रचना, एकात्मिक व संक्षिप्त, किमान खटले, व्यावहारिक व पारदर्शकता, शिकून जुळवून घेणे, कार्यक्षम करसुधारणा.
- महत्वाचे बदल
- उशिरा विवरणपत्र दाखल केल्यावरही परतावा शक्य.
- उशिरा TDS विवरणपत्रावर दंड नाही.
- करदेयता नसल्यास “शून्य प्रमाणपत्र” मिळू शकते (भारतीय + अनिवासींसाठी).
- गृहकर्जावरील मानक वजावट (30%) आणि व्याज कपातीची स्पष्टता.
- भांडवल मालमत्ता, MSME, लाभार्थी मालक यांची स्पष्ट व्याख्या.
- कम्युमेटेड पेन्शनवरील स्पष्ट करसवलत.
- Inter-corporate Dividend सवलत पुनर्संचयित (कलम 80M).
- “कर वर्ष” संकल्पना समाविष्ट.
- MSME व्याख्या कायद्याशी सुसंगत:
- सूक्ष्म: गुंतवणूक < ₹1 कोटी, उलाढाल < ₹5 कोटी
- लघु: गुंतवणूक ≤ ₹10 कोटी, उलाढाल ≤ ₹50 कोटी
- सध्याचे कर स्लॅब बदललेले नाहीत
Join our Telegram and WhatsApp channels dedicated to studying and preparing for the MPSC, UPSC and Banking exams. Stay ahead in your exam journey with valuable insights, expert tips and comprehensive study materials. Let’s achieve success together!
MPSC, UPSC आणि Banking परीक्षांचा अभ्यास आणि तयारी करण्यासाठी आमच्या समर्पित Telegram आणि WhatsApp चॅनेलमध्ये सामील व्हा. मौल्यवान अंतर्दृष्टी, तज्ञांच्या टिप्स आणि सर्वसमावेशक अभ्यास सामग्रीसह तुमच्या परीक्षेच्या प्रवासात पुढे रहा. चला एकत्र यश मिळवूया!
Telegram Channel || WhatsApp Channel